Kilka miesięcy temu Główny Urząd Geodezji i Kartografii zaczął publikować aktualizowane codziennie scalone do obszaru województw i kraju dane działek EGiB z powiatowych WFS w plikach geopackage i geoparquet.

Dane te umożliwiają przeprowadzanie testów, które sprawdzają spójność informacyjną i topologiczną danych powiatowych EGiB dla województw i kraju.

Topologia danych – po co ?

Topologia czyli analiza wzajemnego położenia geometrii działek w skrócie polega na sprawdzeniu przylegania działek tak, aby tworzyły wspólna powierzchnię obejmującą obszar całego powiatu. Nie ma więc możliwości, żeby geometrie działek się nakładały lub między nimi tworzyły się tzw. szczeliny czyli pasy ziemi niczyjej.

Błędem będą też niepoprawne geometrie działek, ponieważ nie pozwalają one na analizy GIS. Oczywiście od razu takie błędy można poprawić automatycznie np. w Postgis, lecz tu nie robiłem tego, gdyż wpłynęłoby to na wynik analizy topologii.

Tym samym działki z błędną geometrią były wyłączane z analizy i traktowane będą w raportach jako szczeliny. Tak samo zaznaczane będą enklawy w gminach obwarzankowych co błędem nie jest, ale wynika z uproszczenia pobieżnego procesu kontroli topologii, która jest tu sprawdzana na 38 mln działek i 380 plikach w niecałe 3 godziny.

Poniżej przykład analizy topologicznej nakładania i szczelin w środowisku Qgis dla danych działek EGiB z obszaru województwa mazowieckiego pobranego z geoportalu. (na czerwono usterki).

Anomalie w niektórych powiatach.

W trakcie analiz topologii dla obszaru kraju natknąłem się na ciekawą rzecz, związaną z bardzo wysoką ilością błędów topologii wewnętrznej geometrii w kilku powiatach.

Jest to o tyle niespotykane, że z zasady po wielu latach od wdrożenia obiektowych baz danych w EGiB, nie powinny już występować masowe błędy tego typu, jeśli wszystkie procedury zasilania danymi i kontroli systemów powiatu działałyby prawidłowo.

Analiza geometrii działek EGiB powiatów.

W celu weryfikacji opracowałem procedurę kontroli topologii w zakresie wykrywania wewnętrznych nakładek, szczelin oraz niepoprawnych geometrii działek dla każdego serwowanego przez GUGiK powiatu, aby można było przeprowadzić masową analizę występowania wewnętrznych błędów topologii.

Przetworzyłem pobrane z GUGiK pliki gpkg dla wszystkich 380 powiatów i uzyskałem dla nich obrazy błędów i raporty z informacjami o ilości nakładek i szczelin.

Poniżej ranking 3 powiatów z największą liczbą usterek w tym zakresie i obraz ich danych z wizualizacją błędów.

Powiat Wołomiński – teryt 1434

Powiat Biłgorajski – teryt 0602

Powiat Opoczyński – teryt 1007

Szukając przyczyny takiego stanu rzeczy sięgnąłem do dość świeżej kontroli Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego, dla pierwszego na liście powiatu wołomińskiego, którą w całości można znaleźć w linku poniżej: https://geoinformatyka.com.pl/wp-content/uploads/2025/12/WOA171022025.pdf

Kontrola ta potwierdza istnienie ponad 1500 nakładek działek
lecz co ważne, prezentuje również poniższe, dość przyznam dla mnie egzotyczne wyjaśnienie (str. 38,39) które pozostawię bez komentarza.

Czy leci z nami pilot ?

I tu należy zadać kilka zasadniczych pytań.

Skoro mamy problem z jakością danych EGIB i kilku producentów różnych systemów powiatowych, dlaczego osoby opracowujące metodykę kontroli w GUGiK nie zadbały o wspólny test, którym można te dane porównywać dla każdego powiatu w kraju ?

W wystąpieniach pokontrolnych różnych WINGiKów sprawdzana jest topologia za pomocą narzędzi systemu ośrodka, który może działać inaczej niż system powiatowy obok, co sprawia, że takie raporty są nieporównywalne. Skoro zaś po wielu latach ten czy inny system nie dorobił się pełnej analizy topologicznej, to drugie bardziej poważne i groźne pytanie brzmi, czego mu jeszcze brakuje ?

Rekomendacje

W związku z powyższym moim zdaniem GUGiK powinien szybko podjąć konkretne kroki w celu:

• przetestowania niezależnymi narzędziami sposobu kontroli topologii, wersjonowania i zasilania systemów powiatowych ze szczególnym uwzględnieniem EGiB.
• zapewnienia powiatom narzędzi do niezależnej kontroli zgodności topologii z założeniami jakościowymi dla danych GML EGiB.
• konkretnego przeanalizowania wszystkich wyników powyższego wystąpienia WINGiK Mazowieckiego w tym elementów wskazujących na potencjalne problemy z elementami rozliczalności systemu ( str. 26 wystąpienia)

Zwracam również uwagę, że brak topologii danych działek w EGiB ma duży wpływ na to w jaki sposób funkcjonują inne systemy i projekty w tym tworzone akurat Plany Ogólne Gmin, które w założeniu powinny być topologiczne.

Wszystkie dane działek z powiatów na filmie.

Poniżej wklejam film z obrazami błędów topologicznych poszczególnych powiatów z 13.12.2025. Dane z tego filmu nie mogą być używane w żadnym celu ani prezentowane przez GUGiK, WINGiKów ani media bez mojej pisemnej zgody. Powiat 2201 nie został prawidłowo przez GUGiK pobrany i dlatego tak na filmie wygląda.